شفعه به معنای زوج و جفت می باشد، و در اصطلاح به ملکی گفته می شود که دو نفر به صورت شریکی در آن سهم دارند. در این حالت اگر یکی از آنها سهم خود را بدون اطلاع به شریکش به فردی بیگانه بفرشد، شریک دیگر حق دارد همان مبلغ را به خریدار پرداخت کرده و سهم دیگر را از آن خود کند. در این شرایط حتی اگر مشتری راضی هم نباشد شریک می تواند همان قیمت را به مشترى بپردازد و آن سهم را از مشترى بگیرد. به همین منظور یکی از خطراتی که خریداران را در معاملات ملکی تهدید می کند همین امر اخذ شفعه می باشد. به این شکل هر یک از خریدارن با در نظر گرفتن شرایط شفعه باید اقدام به عقد قرار داد کرده تا از ضرر های احتمالی جلوگیری کنند.
از جمله شرایط حق شفعه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ملک باید به صورت بیع، همان خرید و فروش به دیگری داده شده باشد تا شریک بتواند حق شفعه داشته باشد، اگر مال به صورت صلح، مهر و یا عوض خُلع به دیگری داده شده باشد شریک حق شفعه نخواهد داشت.
- تنها دو نفر در مالکیت ملک شریک باشند، اگر سه نفر و یا بیشتر مالک باشند برای هیچ یک در قانون حق شفعی وجود ندارد.
- ملک باید مشاع باشد زیرا در ملکی که تقسیم بندی شده است حق شفعه ای وجود ندارد.
- اگر شریک دوم برای پرداخت قیمت مورد نظر توانایی لازم داشته باشد حق شفعه به او تعلق خواهد گرفت.
- اگر ملک وقفی باشد هیچ گونه حق شفعه ای در آن ثابت نخواهد شد.
- شریک یا همان شفیع باید به محض اطلاع از فروش سهم شریکش اقدام کرده و اعلام کند که با استفاده از حق شفعه، ملک را از آن خود خواهد کرد، در غیر اینصورت و با تعلل در این کار حق شفعه او از بین خواهد رفت.
- در صورتی که شریک سهم خود را به شریکش پیشنهاد دهد و وی از خرید آن خودداری کند، عملا حق شفعه او پس از انجام معامله با دیگری از بین خواهد رفت.
- ملک مشاع باید قابل تقسیم باشد مثلا در ضوابط مناطق شهرداری اگر متراژ ملک از حد معینی پایین تر باشد قابل تقسیم نیست.
ارسال دیدگاه