چه نوع شروطی منجر به باطل شدن اصل قرارداد خواهند شد؟

شروط ضمن عقد از انواع مختلفی می باشند، که برخی از این شروط در قرارداد صحیح بوده و برخی از آنها باطل می باشد، در برخی موارد نیز برخی از شروط حتی باعث باطل شدن اصل قرارداد می شوند. بر طبق قانون شروط باطل خود دارای دو نوع می باشند؛ برخی از شروط باطل هستند اما اصل عقد و قرارداد را باطل نمی کنند، که در این صورت تنها شرط بی اثر خواهد بود. دومین نوع از شروط باطل، باعث باطل شدن اصل قرارداد نیز خواهند شد.

• شروط باطلی که اصل قرارداد را باطل نمی کنند

شروطی که انجام آنها غیر مقدور باشد

 در شروط ضمن عقد همینکه شرط قابل انجام نباشد کافیست تا از نظر قانون باطل بشمار بیاید. این مقدور نبودن به معنای آن نیست که طرف مقابل عدم توانایی و یا ضعف در انجام آن دارد، بلکه به آن منظور است که شرط مذکور قابل انجام نباشد.

شروطی که در آنها فایده ای وجود نداشته باشد

 این نوع از شروط در قانون بیهوده و غیر عقلانی شناخته می شود.

شروط نامشروع

شروط نامشروع به آن دسته از شروطی گفته می شود که از لحاظ قانونی انجام آن ممنوع باشد. به طور مثال شروطی برای خرید و فروش املاک موقوفه گذاشته شود، به این شکل که ملک موقوفه ای به تملیک فروشنده در بیاید، یا اینکه در مکانی خاص مشروبات الکلی نگهداری شود.

• شروط باطلی که اصل قرارداد را باطل می کنند

شروطی که خلاف مقتضای عقد باشند

این نوع از شروط که در واقع با اقتضائات اصلی و ذاتی همان قرارداد مخالف هستند در واقع باعث باطل شمردن اصل قرارداد شده اند. به طور مثال در خرید و فروش ملک شرط شود که مالیکت ملک به خریدار منتقل نخواهد شد! اما در واقعیت خریدار مالکیت ملک را خواسته و به موجب آن اقدام به خرید کرده است.

وجود شروطی مجهول در قرارداد

شروطی که در طی عقد قرارداد گذاشته می شوند، در رابطه تنگاتنگ با موضوع مورد معامله هستند. از این رو برخی از شروط که دارای ابهام بوده و به موجب آن عوض های مورد معامله نیز مجهول می شوند موجب باطل شدن اصل قرار داد خواهند شد. مثلا در قرارداد ملک شرط شود که فروشنده حق دارد قیمت معامله را به هر میزانی که خواست تغییر بدهد، یا شرط شود که فروشنده بخشی از مالکیت ملک را برای خود نگه دارد.