بخش مسکن در ایران با توجه به مشکلاتی که در چند دهه گذشته وجود داشته دستخوش تغییرات منفی شده است. مشکلاتی که باعث زود فرسوده شدن ساختمان ها شده، و یا در هر دهه بازار مسکن با شدت و ضعف های متفاوتی در رکود و وضعیتی حبابی قرار گرفته است. کارهایی برای ایجاد ساختار پایدار در بخش مسکن آغاز شده، اما این فعالیت ها هنوز هم در زمینه های نوسازی بافت‌های فرسوده، اصلاحات در قانون پیش فروش، ایجاد شفافیت در بازار معاملات، اصلاح برخی از مقررات ملی ساختمان و ایجاد نهاد توسعه‌ای مسکن ادامه دارد. برای رهایی از مشکلات بوجود آمده لازمه کار این است که در چند بخش تغییراتی اساسی انجام شود تا در پی آن شاهد تغییراتی مثبت در بازار مسکن باشیم.

مدیریت صحیح قیمت زمین

یکی از راههای کاهش قیمت مسکن مدیریت قیمت زمین های موجود است. بر طبق آمار بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از قیمت مسکن را زمین آن مشخص می کند، و مابقی این مبلغ  را قیمت ساخت و ساز تشکیل می دهد. به همین دلیل با مدیریت قیمت زمین می توان قیمت مسکن را در کشور تا حد بسیار بالایی و تقریبا حدود بر ۵۰ درصد کاهش داد. برای این منظور وزیر راه و شهر سازی مدل پنجم قیمت گذاری زمین را پیشنهاد داده است، که بر طبق آن هرگونه واگذاری چه به صورت عمده و چه به صورت محدود از اراضی دولتی، از نظر ارزش اعتباری زمین انجام خواهد شد، که این مسئله کاملا از ارزش فیزیکی و قیمت تجاری جدا می باشد، و این ارزش گذاری با توجه به میزان جمعیت و سطح خدمات مناطق مختلف شهری انجام خواهد شد. این روش باعث می شود که تراکم جمعیت در شهرهای مختلف کشور همگون شده وبه تعادل برسد، و از تراکم بیش از حد در برخی از مناطق کاسته شود که به تبع آن قیمت مسکن در برخی مناطق کاهش می یابد.

مدل زمین صفر

بی توجهی به ساخت و ساز درست و اصولی باعث شده در چند دهه اخیر شاهد بافتی فرسوده در مناطق مختلف باشیم، با آنکه دولت تلاش خود را برای بازسازی این بافت های فرسوده انجام داد، اما به دلیل مشکلات مالی هنوز این قسمت از کار با موفقیت رو به رو نبوده است. به همین منظور دولت مدلی جدید برای ورود انبوه سازان در مشارکت با خود را معرفی کرده، که به مدل زمین صفر شناخته می شود. به این صورت دولت اراضی را که مورد هدف قرار داده با قیمت صفر در اختیار انبوه سازان قرار می دهد، پس از ساخت با یک رقم ثابت توافقی از سود، انبوه سازان سهم خود را برداشته و مابقی به دولت برای انجام پروژه هایی جدید خواهد رسید.

علاوه بر راهکار مدل زمین صفر و مدیریت قیمت زمین، برای خروج بازار مسکن از رکود راههای متفاوت دیگری نیز وجود دارد، راههایی همچون تغییر قوانین پیش فروش به منظور جلوگیری از سوء استفاده های مالی، ایجاد فضایی روشن در بازار معاملات همچون راه اندازی سامانه بازار املاک، سخت گیری های شهرداری برای دادن مجوزهای مختلف ساخت به منظور جلوگیری از ساخت و ساز های غیر اصولی و افزایش ۴ برابری سرمایه بانک مسکن و تبدیل کردن این بانک به اولین بانک کشور به منظور توانمند سازی بازار مسکن در نظر گرفته شده است.